De oplettende lezer zal misschien zijn opgevallen dat er in april minder blogs verschenen zijn dan normaal. Waar ben ik dan al die tijd druk mee geweest dat ik mijn blog zo lelijk heb verwaarloosd? Evengoed met schrijven want wie schrijft, die blijft, maar dan voor anderen. Ik heb al een paar keer eerder geblogd over teksten schrijven voor SEO. Inmiddels heb ik daarvoor diverse klanten. Ik schrijf over de gekste onderwerpen: kinderkamers, mode, zonnepanelen, stofzuigers, koken, productomschrijvingen voor audio apparatuur. En natuurlijk heel veel voor online-casino-klanten. Taal is veel veelzijdiger dan ik had gedacht.
Sinds een aantal weken ben ik ook druk met het vertalen van een Amerikaanse website: JotForm. Dat is een heel tijdrovende klus want het is een supergrote website. Maar ik werk uurtje-factuurtje dus ik vind het prima.  Het is voor het eerst in mijn leven dat mijn studie Engels heel concreet van pas komt. Goed Engels kunnen spreken, is natuurlijk altijd handig, maar nu helpt het me echt enorm. Vertalen is ook een vak apart en ook daarvoor geldt: wie schrijft, die blijft. Bij de tijd in elk geval.

Van je hobby je werk maken

En met hobby bedoel ik deze keer het kijken van tv-series. En met werk bedoel ik ondertitelen. Een paar weken geleden werd ik door Ivano (mijn collega vertaler bij JotForm maar dan voor het Italiaans) gewezen op een oproep van Netflix voor vertalers. Iedereen kan zich aanmelden en de tests doen. Die waren behoorlijk pittig. Er zijn een aantal multiple choice vragen en daarna krijg je twee fragmenten van een tv-serie je die moet ondertitelen. Ik heb nog geen reactie gehad van Netflix dus geen idee hoe ik het heb gedaan, maar ik geloof niet dat ik me hoef te schamen.
Daarna zag ik bij Upwork een andere oproep voor Nederlandse vertalers en daar heb ik me ook voor aangemeld. Er volgden soortgelijke testen en daar ben ik vorige week voor aangenomen! Ik heb me er zo’n beetje doorheen gebluft want ik heb nog nooit iets ondertiteld. Ik heb al wel door dat ze heel veel minder betalen dan wat gangbaar is, daarom noem ik de naam ook niet, maar ik ga het gewoon doen. Ik zal er beslist weer veel van leren.

Ondertitelen is ook een vak

Vertalen is één ding maar ondertitelen is net weer anders. Met een vertaling ben je meestal redelijk vrij in de lengte van de zin. Voor het Nederlands heb je eigenlijk altijd meer tekst – of langere woorden – nodig dan in het Engels. Bij JotForm loop ik daar soms ook tegenaan want dan past de Nederlandse vertaling niet goed op de knop of veldje dat ervoor is gemaakt. Dan moet het korter.
Bij ondertitelen geldt dat nog veel meer. Ten eerste mag een zin niet langer zijn dan 42 karakters. En ten tweede mag de te lezen zin niet langer uitkomen dan de tijd die acteur nodig heeft om het uit te spreken. Er is blijkbaar een norm dat volwassenen zo’n 200 woorden in een minuut lezen en dat kun je terug rekenen naar hoeveel tekst het mag zijn voor bijvoorbeeld twee seconden. Dat krijg je ook voorgeschoteld in de software.
In de linker bovenhoek is een veldje met de scene. Daarin zit de Engelse ondertiteling al bij. Die krijg je aan de rechterkant regel voor regel voorgeschoteld, met een timertje. Terwijl je typt, loopt de timer af en zodra je over je tijd gaat, worden de letters rood. Dan moet je dus een manier bedenken om hetzelfde te zeggen in minder woorden, zonder aan betekenis te verliezen. Dat kan best lastig zijn.

Slang en moeilijk te vertalen begrippen

Om goed te ondertitelen moet je goed op de hoogte zijn van idiomatische uitdrukkingen en soms ook slang. Bij de Netflix test kreeg ik onder andere een stukje van Stranger Things voorgeschoteld en daar zat grof taalgebruik is. Dat heb ik ook zo vertaald, want je kunt van “Goddamn!” geen “potjandosie” of “jeetje” maken.
Met de tweede test kreeg ik een stukje van een stokoude film te zien. Nu ik ben ingelogd in hun systeem hadden ze een fragment uit een andere oude film om mee te oefenen: “The Grass is greener” uit 1960. Die zat vol met “witty banter” uit die tijd.
Er waren onder andere een paar zinnen tussen de Amerikaanse man en de Engelse dame waarbij hij haar steeds als “Ma’am” aanspreekt. Waarop zij zegt: “You know, in England we only call the queen Ma’am”. Waarop hij zegt “In the United States we make up for having no royalty by calling everyone Ma’am”. Hieronder zie je de trailer van deze film.
Nou ga d’r maar aan staan, hoe vertaal je Ma’am?

Kortom, leuke puzzels waarbij ik mijn talenkennis en algemene kennis kan gebruiken. Ik moet de eerste opdracht nog krijgen hoor, maar ik ben superbenieuwd!!