De term ‘racial slur’ is een handige Engelse term om alle racistische scheldwoorden, discriminerende opmerkingen en kleineringen in één keer mee samen te vatten. Een slur kan ook over andere discriminatie gaan, zoals iets sexistisch, maar meestal gaat het over racisme.
Het is een Amerikaanse term, slur, die qua geluid al aangeeft dat diegene er zo uitgooit wat hem/haar voor de mond komt.

Als ik ondertitelingswerk doe, vind ik racial slurs het lastigste om te vertalen. Het is een soort mijnenveld om de juiste scheldwoorden te vinden die de juiste lading dekken. En wat het extra lastig maakt, is dat de Nederlandse scheldwoorden vaak niet precies dezelfde toon hebben, hoewel er soms wel dezelfde woorden in zitten. Het Amerikaans Engels heeft ook meer gevarieerde kreten, ook voor witte mensen.

Om hiermee te helpen, heeft Netflix in hun guidelines een speciale bijlage toegevoegd die je helpt de juiste termen te gebruiken. Wel een gedoe, maar noodzakelijk. Ik ben er blij mee, want dan heb ik enig houvast.
Je wilt immers niet net als die Nederlandse coach Ron Jans zijn, die ontslagen werd vanwege het meezingen van het N-woord in de kleedkamer, in al zijn lompe nederlanderigheid. Dat is een typisch voorbeeld van geen gevoel voor het gewicht van bepaalde woorden hebben.

In de afgelopen periode heb ik het Nederlandse nieuws over de protesten in Amerika veel gevolgd naar aanleiding van de dood van George Floyd en het viel me op dat er nog vaak bepaalde discriminerende termen worden gebruikt, ook als het goed bedoeld is. Op Facebook zag ik de term ‘kleurling’ voorbij komen, terwijl dat echt fout is. Kleurling is een koloniaal woord en het klinkt ook een beetje als een raar gekleurd paasei. We hebben allemaal een kleur.
Maar ook in de media, zoals dit artikel van BNNVARA met het woord ‘blanken’ in de kop.

Het is een prima artikel, maar het woord ‘blanken’ is niet neutraal. Het heeft de voorkeur om ‘witte mensen’ te gebruiken, zoals de NOS dat ook doet in het journaal. Het kan zijn dat het hier bewust zo gebruikt is trouwens.

Moet dat nou zo overdreven?

Ja, dat moet. Het kan goed zijn dat we doorschieten in politieke correctheid, maar dat is nodig om eeuwen aan discriminerende terminologie in balans te brengen. Als ik als kind iets doms had gedaan, schold mijn moeder me uit voor ‘kaffer’. Dat stond synoniem voor stommeling. Ik had geen idee waar dit vandaan kwam. Over de oorsprong van het woord ‘kaffer‘ wordt trouwens verschillend gedacht, zie link, maar ik denk dat het voor ons als Nederlanders wel degelijk de link had met Bantu-bevolkingsgroepen in Afrika is.
En in mijn poesie-album uit de jaren 70 staan de vreselijkste racistische rijmpjes. Ik weet zeker dat mijn klasgenootje dat helemaal niet zo bedoelde, maar ze wist niet beter. Ikzelf dus ook niet.

Onze naam is haas

En dat is het hem nou net: we wisten/weten het niet, zie Ron Jans. Geen enkel benul dat hij over de schreef ging. Ik ga nu even over op ‘we’ voor ‘wij, witte mensen’. Voor ons voelen die woorden niet erg, omdat het niet over ons gaat. Dan doet het niet zeer. Dan is het niet aan ons om te vinden dat mensen met een donkere huidskleur zich aanstellen als ze zich daardoor geschoffeerd of gekwetst voelen. Wij hebben geen voorouders die slaaf gemaakt waren.
Idem dito met zwarte piet, om nog even wat olie op het vuur te gooien. Dat is iets uit het verleden en dat moet afgelopen zijn. Simpel. Het hoort bij ons cultureel erfgoed, dat klopt, maar slavenhandel dus ook. Dat vinden we tegenwoordig ook geen goed idee meer. Bovendien is cultuur geen vaststaand gegeven, cultuur is in beweging. Kijk maar naar een scheldwoord als kaffer, dat is gelukkig uit de mode.

Dus als je je afvraagt wat je nou aan racisme kunt doen, precies dat. Let op je taalgebruik. Als je het artikel waar ik het eerder over had wilt nalezen, klik op de link words matter. Iets naar onder kun je een Nederlandstalig document hierover downloaden en vanaf pagina 94 begint de woordenlijst.
Volgens mij is dit mijn eerste politiek getinte blog, maar taal is een onderwerp dat ik snap.
En is het nou echt zoveel moeite om jezelf andere woorden aan te leren?

Image by Gerd Altmann from Pixabay